Tình tiết sự kiện: Công ty V (Nguyên đơn) ký hợp đồng mua cà phê với Công ty Đ (Bị đơn). Các bên thỏa thuận chọn VIAC khi có tranh chấp. Liên quan đến phí trọng tài, Hội đồng Trọng tài quyết định “Nguyên đơn và Bị đơn, mỗi bên phải chịu 50% phí trọng tài”.

Bài học kinh nghiệm: Khi giải quyết tranh chấp tại trọng tài, vấn đề phí trọng tài luôn được đặt ra. Theo khoản 1 Điều 34 Luật Trọng tài thương mại 2010, “phí trọng tài là khoản thu từ việc cung cấp dịch vụ giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài. Phí trọng tài gồm: a) Thù lao Trọng tài viên, chi phí đi lại và các chi phí khác cho Trọng tài viên; b) Phí tham vấn chuyên gia và các trợ giúp khác theo yêu cầu của Hội đồng Trọng tài; c) Phí hành chính; d) Phí chỉ định Trọng tài viên vụ việc của Trung tâm trọng tài theo yêu cầu của các bên tranh chấp; đ) Phí sử dụng các dịch vụ tiện ích khác được cung cấp bởi Trung tâm trọng tài”.
Vấn đề tiếp theo là ai sẽ phải gánh chịu phí trọng tài khi tranh chấp được giải quyết tại trọng tài? Câu trả lời đã có tại khoản 3 Điều 34 nêu trên theo đó “Bên thua kiện phải chịu phí trọng tài, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác hoặc quy tắc tố tụng trọng tài quy định khác hoặc Hội đồng Trọng tài có sự phân bổ khác”. Với quy định này, phí trọng tài sẽ do bên thua kiện chịu. Tuy nhiên, nguyên tắc này có ngoại lệ và điều luật đã đưa ra 03 ngoại lệ là nếu các bên có thỏa thuận khác (1), nếu quy tắc tố tụng quy định khác (2), nếu Hội đồng Trọng tài phân bổ khác (3). Ở đây, trong 03 ngoại lệ, ngoại lệ theo thỏa thuận được liệt kê trước nên được ưu tiên áp dụng trước.
Quay trở lại vụ việc trên, trong thỏa thuận trọng tài, các Bên không có thỏa thuận về phân bổ phí trọng tài. Tuy nhiên, “trong Công văn số 56 ngày 05/08/2014, Bị đơn đã đề nghị phí trọng tài sẽ do các bên cùng trả theo nguyên tắc mỗi Bên chịu 50% phí trọng tài. Về nội dung này, tại Phiên họp, Nguyên đơn đã hoàn toàn đồng ý với đề nghị của Bị đơn”. Cuối cùng, chúng ta đã thấy Hội đồng Trọng tài đã phân bổ phí trọng tài như các bên đã thỏa thuận.
Từ vụ việc trên, doanh nghiệp biết rằng phí trọng tài có thể được phân bổ theo thỏa thuận của các bên và nếu các bên thỏa thuận về cách phân bổ (như mỗi bên chịu một nửa giống vụ việc được phân tích) thì Hội đồng Trọng tài sẽ phân bổ phí trọng tài theo thỏa thuận của các bên. Ở đây, doanh nghiệp cũng nên biết rằng thỏa thuận phân bổ phí trọng tài có thể được nêu trong thỏa thuận trọng tài ngay từ đầu nhưng thỏa thuận này cũng có thể được đưa ra ở giai đoạn giải quyết tranh chấp tại Trọng tài.
Nói tóm lại, trọng tài là phương thức giải quyết tranh chấp rất thân thiện và phương thức này ủng hộ các bên đạt được thỏa thuận ngay cả đối với việc phân bổ phí trọng tài.
VIAC