Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành dành cho doanh nghiệp (Chương trình 585) đã trải qua hai giai đoạn (giai đoạn 2010-2014 theo Quyết định số 585/QĐ-TTg ngày 05/5/2010 và giai đoạn 2015-2020 theo Quyết định số 2139/QĐ-TTg ngày 28/11/2014 của Thủ tướng Chính phủ) với chặng đường 10 năm. Chương trình 585 có mục tiêu tạo chuyển biến căn bản về nhận thức pháp lý, thói quen tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp; tạo lập các điều kiện cần thiết phục vụ hoạt động thực thi pháp luật, phòng chống rủi ro pháp lý; tăng cường năng lực cạnh tranh, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
1. Trong năm 2020, khi dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, có tác động tiêu cực đến nền kinh tế nói chung và cộng đồng doanh nghiệp nói riêng, Chương trình 585 đã kịp thời triển khai các hoạt động hỗ trợ pháp lý liên quan cho doanh nghiệp, góp phần giúp doanh nghiệp phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh thông qua một số hình thức khác nhau. Trong đó, nổi bật là các hoạt động: xây dựng và phát sóng Chương trình Kinh doanh và Pháp luật trên Đài Truyền hình Việt Nam (43 số) và Đài Tiếng nói Việt Nam (219 số); xây dựng 45 clip bài giảng điện tử bồi dưỡng trực tuyến về pháp luật kinh doanh cho doanh nghiệp; xây dựng và phát sóng Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành dành cho doanh nghiệp trong bối cảnh dịch Covid-19 trên Đài truyền hình Quốc hội; xây dựng và phát sóng chương trình tư vấn pháp luật cho doanh nghiệp trên 09 Đài truyền hình địa phương...
2. Trong 10 năm qua, Chương trình 585 đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, tổ chức đại diện cho doanh nghiệp tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp và đã đạt được một số kết quả nhất định, gồm:
(i) Tổ chức hội thảo, tọa đàm, diễn đàn về các chuyên đề pháp luật kinh doanh nhằm trao đổi kinh nghiệm, khuyến cáo doanh nghiệp trong việc thực thi pháp luật; đến nay đã tổ chức được 369 hoạt động trên cả nước.
(ii) Tổ chức các chương trình bồi dưỡng kiến thức pháp luật kinh doanh; kỹ năng, nghiệp vụ:
- Hơn 200 lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật kinh doanh cho doanh nghiệp, thu hút gần 15.000 lượt đại biểu đại diện cho các doanh nghiệp tham dự.
- 117 lớp bồi dưỡng kỹ năng, nghiệp vụ cho cán bộ pháp chế doanh nghiệp, với khoảng 11.000 lượt cán bộ pháp chế, luật sư, luật gia, cố vấn pháp luật cho doanh nghiệp tham dự.
- 36 tọa đàm, 135 lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng, nghiệp vụ cho cán bộ thực hiện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; thu hút hơn 16.000 lượt cán bộ làm công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp trên cả nước tham dự .
Đặc biệt, trong năm 2019-2020, Chương trình 585 đã xây dựng 63 clip tập huấn trực tuyến cho các doanh nghiệp với thời lượng 10-15 phút/1 clip nhằm mục đích cung cấp kiến thức cần thiết cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp phòng, tránh được các sai sót thường gặp trong việc ký kết, thực hiện hợp đồng; giải quyết tranh chấp; quản trị nội bộ doanh nghiệp; thực hiện dự án đầu tư; quản lý, sử dụng lao động, quản lý về tài chính và thuế ... Các clip được phát sóng trên kênh Youtube, Facebook của Chương trình 585 và đăng tải trên trang thông tin hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp... để các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp dễ dàng cập nhật.
(iii) Xây dựng và phát sóng Chương trình phổ biến pháp luật cho doanh nghiệp trên Đài Truyền hình Việt Nam và Đài Tiếng nói Việt Nam: đến hết năm 2020, đã phát sóng 1.744 số (04-06 phút/số) trên Đài Tiếng nói Việt Nam và 352 số (25 phút/số) trên Đài Truyền hình Việt Nam. Các chương trình phát thanh và truyền hình này đã nhận được nhiều phản hồi tích cực từ các doanh nghiệp, các cơ quan quản lý nhà nước.
(iv) Xây dựng 47 bản tin, tài liệu hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp; trong đó có 26 bản tin hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp với số lượng phát hành trên 20.000 cuốn theo các chuyên đề về công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp và phát miễn phí tới các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân, Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tổ chức đại diện cho doanh nghiệp.
(v) Thiết lập mạng lưới tư vấn pháp luật cho doanh nghiệp tại 30 địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn; trong đó, có 09 địa phương triển khai Chương trình tư vấn pháp luật trên truyền hình.
3. Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động, Chương trình 585 đã khảo sát, đánh giá nhu cầu hỗ trợ pháp lý của doanh nghiệp để xây dựng Kế hoạch hàng năm, đảm bảo có trọng tâm, trọng điểm. Việc lựa chọn các cơ quan, đơn vị thực hiện các hoạt động hàng năm của Chương trình 585 đều được thực hiện công khai, minh bạch. Tất cả các hoạt động đều được Ban Quản lý Chương trình 585 phê duyệt trước khi triển khai thực hiện; được kiểm tra, giám sát chặt chẽ, trong đó có ứng dụng livestream trên Facebook của Chương trình 585 để kiểm tra, giám sát. Việc đánh giá, nghiệm thu được thực hiện kịp thời, khách quan, có chất lượng, qua đó đã đánh giá chính xác các hoạt động hỗ trợ pháp lý của Chương trình 585 do các cơ quan, đơn vị được giao chủ trì thực hiện. Việc sử dụng ngân sách của Chương trình 585 tuân thủ các quy định pháp luật và hướng dẫn của Bộ Tài chính, bảo đảm nguyên tắc tiết kiệm, hiệu quả.
4. Sau hơn 10 năm triển khai, mặc dù gặp không ít khó khăn, Chương trình 585 đã từng bước khẳng định được vị trí, vai trò của mình trong công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp. Theo một số đánh giá độc lập (như Báo cáo đánh giá của Dự án Quản trị Nhà nước nhằm tăng trưởng toàn diện (Dự án GIG) năm 2018), Chương trình 585 là một trong 10 chương trình hỗ trợ cho doanh nghiệp hiệu quả nhất.
Chương trình 585 đã có những tác động tích cực đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp; qua đó góp phần lan tỏa, thúc đẩy công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp trên cả nước cũng như việc hình thành các mô hình hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp có hiệu quả ở một số địa phương, như: mô hình Bác sĩ doanh nghiệp, Cà phê doanh nhân, Cà phê sáng thứ 7...
Bên cạnh những kết quả đạt được, Chương trình 585 vẫn còn một số hạn chế, như: một số hoạt động còn sự trùng lặp hay chưa thực sự đáp ứng đúng và trúng nhu cầu hỗ trợ pháp lý của doanh nghiệp... Tuy nhiên, qua chặng đường 10 năm, Chương trình 585 đã tạo được ‘dấu ấn” trong công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, góp phần nâng cao vị thế của Bộ, ngành Tư pháp Việt Nam trong cộng đồng doanh nghiệp.
5. 10 năm hoạt động của Chương trình 585 cho thấy nhu cầu về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong bối cảnh phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam trong giai đoạn tới vẫn còn rất lớn. Do đó, căn cứ Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017 và Nghị định số 55/2019/NĐ-CP ngày 24/6/2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, Bộ Tư pháp đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021-2025 tại Tờ trình số 57/TTr-BTP ngày 20/10/2020. Chương trình mới cho giai đoạn 2021-2025 sẽ hướng tới:
(i) Triển khai đồng bộ, hiệu quả, công khai, minh bạch, ứng dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, đáp ứng nhu cầu hỗ trợ pháp lý của doanh nghiệp; bảo đảm có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực, phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực;
(ii) Định hướng cho các hoạt động hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa của các bộ, ngành, địa phương;
(iii) Nâng cao hiểu biết, ý thức và thói quen tuân thủ pháp luật, hạn chế rủi ro, vướng mắc pháp lý trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa, thúc đẩy sự tham gia xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật kịp thời nhằm phục vụ doanh nghiệp phát triển, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật.
Ban Quản lý Chương trình 585