Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, được thiết kế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh thông qua việc điều chỉnh, bổ sung các quy định quan trọng về thuế suất, đối tượng chịu thuế, cơ chế khấu trừ và hoàn thuế. Luật không chỉ kế thừa những nội dung của pháp luật hiện hành mà còn có nhiều điểm mới tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp trong bối cảnh nền kinh tế đang có những thay đổi mạnh mẽ.
Một trong những điểm quan trọng của Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 là nâng mức doanh thu hàng năm không chịu thuế Giá trị gia tăng đối với hộ, cá nhân kinh doanh từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng. Quy định này giúp giảm bớt gánh nặng thuế cho các hộ kinh doanh nhỏ, tạo điều kiện để họ mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh mà không bị áp lực lớn về nghĩa vụ thuế. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt là trong các lĩnh vực thương mại và dịch vụ.
Luật cũng đưa ra quy định mới liên quan đến sản phẩm nông nghiệp chưa qua chế biến hoặc chỉ sơ chế. Theo đó, doanh nghiệp, hợp tác xã khi mua các sản phẩm này để bán cho các doanh nghiệp, hợp tác xã khác sẽ không phải kê khai, tính thuế giá trị gia tăng nhưng vẫn được khấu trừ thuế đầu vào. Quy định này góp phần giảm chi phí, thúc đẩy sự phát triển của ngành nông nghiệp, tạo động lực cho các doanh nghiệp nông nghiệp hoạt động hiệu quả hơn, nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.
Trong lĩnh vực thương mại điện tử, Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 đưa ra những quy định quan trọng nhằm đảm bảo thu thuế đầy đủ từ các giao dịch trực tuyến, đồng thời giúp doanh nghiệp trong nước có môi trường kinh doanh công bằng hơn. Cụ thể, đối với các doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh trên nền tảng số, sàn giao dịch điện tử mà không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng có hoạt động kinh doanh với doanh nghiệp trong nước, tổ chức quản lý nền tảng số nước ngoài sẽ thực hiện khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế của nhà cung cấp nước ngoài. Các doanh nghiệp tại Việt Nam cũng được quy định rõ ràng về phương pháp tính thuế đối với dịch vụ mua từ các nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch, công bằng giữa doanh nghiệp trong và ngoài nước, đồng thời tối ưu hóa nguồn thu ngân sách.
Một điểm đáng chú ý khác trong Luật là quy định về thuế suất ưu đãi cho một số lĩnh vực nhằm thúc đẩy sản xuất, kinh doanh. Cụ thể, sản phẩm nội dung số cung cấp cho bên nước ngoài nếu có hồ sơ, tài liệu chứng minh tiêu dùng ở ngoài Việt Nam sẽ được áp dụng thuế suất 0%. Điều này khuyến khích doanh nghiệp công nghệ phát triển, mở rộng thị trường quốc tế. Ngoài ra, phân bón, tàu khai thác thủy sản, máy móc thiết bị chuyên dùng phục vụ sản xuất nông nghiệp sẽ chịu thuế suất 5%, thay vì 10% như trước đây. Việc giảm thuế suất này giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào, qua đó thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, thủy sản phát triển bền vững.
Luật cũng bổ sung các quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh bất động sản, trong đó quy định rõ cách xác định giá đất được trừ khi tính thuế giá trị gia tăng. Điều này giúp doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản có cơ sở pháp lý rõ ràng hơn, tránh các tranh chấp liên quan đến thuế, đồng thời tạo điều kiện cho thị trường bất động sản phát triển minh bạch, ổn định hơn.
Về quy định hoàn thuế, Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 có những điều chỉnh quan trọng nhằm đảm bảo công bằng và minh bạch trong quản lý thuế. Một số trường hợp sẽ không được hoàn thuế, bao gồm hàng hóa nhập khẩu nhưng sau đó xuất khẩu sang nước khác không thuộc diện được hoàn thuế, dự án đầu tư của cơ sở kinh doanh ngành, nghề có điều kiện khi chưa đủ các điều kiện kinh doanh hoặc không duy trì đủ điều kiện trong quá trình hoạt động. Việc bổ sung này giúp hạn chế các hành vi gian lận thuế, đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, để tăng cường quản lý thuế, Luật quy định rõ hơn về trách nhiệm của tổ chức là nhà quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử, nền tảng số có chức năng thanh toán. Theo đó, các tổ chức này có trách nhiệm khấu trừ, nộp thuế thay cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số, đảm bảo thu thuế đúng và đủ từ các hoạt động kinh doanh trực tuyến. Quy định này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả quản lý thuế mà còn giúp tạo môi trường kinh doanh công bằng hơn cho tất cả các doanh nghiệp.
Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 cũng đặt trọng tâm vào việc cải cách thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Việc đơn giản hóa quy trình kê khai, nộp thuế, hoàn thuế giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí, từ đó tập trung hơn vào hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đồng thời, Luật cũng tăng cường các biện pháp chống gian lận thuế, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng trong hệ thống thuế.
Nhìn chung, những điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 thể hiện rõ định hướng hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, đặc biệt là trong các lĩnh vực then chốt như nông nghiệp, thương mại điện tử, bất động sản và công nghệ. Bằng cách giảm gánh nặng thuế, tạo sự minh bạch trong quản lý, Luật giúp doanh nghiệp có thêm điều kiện để mở rộng quy mô hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế đất nước./.
Lại Nhật Quang – Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý