Minh Bạch Hóa Nguồn Thu, Tạo Nền Tảng Tài Chính Vững Mạnh Cho Quỹ
Điểm nhấn quan trọng đầu tiên của Thông tư mới nằm ở việc quy định chi tiết, minh bạch các khoản thu của Quỹ tại Điều 6. Theo đó, nguồn thu của Quỹ được cấu thành từ ba nhóm chính: Thu từ hoạt động nghiệp vụ, thu từ hoạt động tài chính và các khoản thu khác.
Thứ nhất, thu từ hoạt động nghiệp vụ được xác định gồm: Thu lãi cho vay - nguồn thu cốt lõi phản ánh đúng sứ mệnh hỗ trợ nông dân; thu phí nhận ủy thác cho vay - mở rộng phạm vi hoạt động, gia tăng nguồn thu và các khoản thu khác từ hoạt động nghiệp vụ - đảm bảo tính linh hoạt, phù hợp với thực tiễn.
Thứ hai, thu từ hoạt động tài chính là minh chứng cho năng lực quản lý tài chính hiệu quả của Quỹ, bao gồm: Thu lãi tiền gửi - nguồn thu ổn định từ việc sử dụng vốn nhàn rỗi; thu từ chênh lệch tỷ giá (nếu có) - tuy không thường xuyên nhưng vẫn được hạch toán đầy đủ và các khoản thu từ hoạt động tài chính khác - cho phép Quỹ tối ưu hóa lợi nhuận từ nguồn vốn, nhưng phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật.
Thứ ba, các khoản thu khác, tuy không mang tính chất thường xuyên, vẫn được ghi nhận đầy đủ, bao gồm: Thu từ nhượng bán, thanh lý, cho thuê tài sản; thu từ bồi thường bảo hiểm sau khi bù đắp tổn thất; thu nợ đã xóa và các khoản thu hợp pháp khác. Quy định này không chỉ giúp Quỹ tận dụng tối đa giá trị tài sản, mà còn thể hiện sự chặt chẽ trong việc thu hồi nợ và quản lý rủi ro.
Hạch Toán Thu Nhập Rõ Ràng, Nền Tảng Cho Hoạt Động Minh Bạch
Để đảm bảo tính chính xác và minh bạch, Điều 5 của Thông tư đã đặt ra các nguyên tắc và phương pháp hạch toán thu nhập cụ thể. Theo đó, mọi khoản thu của Quỹ phải được xác định và ghi nhận phù hợp với chuẩn mực kế toán Việt Nam đi kèm với đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ. Điểm đáng chú ý ở đây là quy định chi tiết về việc hạch toán thu lãi cho vay. Quỹ phải tiến hành phân loại nợ theo quy định, từ đó xác định khoản lãi nào được hạch toán vào thu nhập, khoản lãi nào phải theo dõi ngoại bảng để đôn đốc thu, đảm bảo tính thận trọng và phản ánh đúng thực trạng tài chính. Đối với các khoản thu lãi đã hạch toán nhưng không thu được, Thông tư cũng hướng dẫn cụ thể cách thức xử lý, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo tính chính xác của số liệu. Ngoài ra, việc xác định thu nhập chịu thuế tuân thủ theo các quy định của pháp luật về thuế, khẳng định trách nhiệm và nghĩa vụ của Quỹ đối với ngân sách nhà nước.
Quản Lý Chi Phí Chặt Chẽ, Tối Ưu Hóa Nguồn Lực
Thông tư số 92/2024/TT-BTC đã dành Điều 8 để quy định chi tiết về các khoản chi phí của Quỹ, với mục tiêu quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả và đúng mục đích. Các khoản chi được phân loại thành ba nhóm chính: Chi phí hoạt động nghiệp vụ, chi phí hoạt động bộ máy, và chi nộp thuế, phí, lệ phí.
Chi phí hoạt động nghiệp vụ được quy định bao gồm: Chi ủy thác cho vay, chi trích lập dự phòng rủi ro, chi chênh lệch tỷ giá, chi mua bảo hiểm, chi phí thu hồi và xử lý nợ, cùng các khoản chi nghiệp vụ khác. Trong đó, chi trích lập dự phòng rủi ro là điểm nhấn quan trọng, thể hiện sự chủ động của Quỹ trong việc dự phòng cho các khoản nợ khó đòi, bảo toàn nguồn vốn.
Chi phí cho hoạt động bộ máy được quy định một cách toàn diện, từ chi lương, phụ cấp, các khoản đóng góp theo lương cho cán bộ, người lao động, đến chi phí cho các hoạt động quản lý, hành chính, công vụ. Đáng chú ý, Thông tư đã bổ sung "chi trang phục cho cán bộ và người lao động" và quy định "không vượt quá mức chi trang phục giao dịch bằng tiền để tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế đối với các doanh nghiệp". Ngoài ra, các khoản chi cho hoạt động quản lý và công vụ cũng được liệt kê đầy đủ, từ chi hội họp, đào tạo, công tác, đến chi điện, nước, văn phòng phẩm, mua sắm tài liệu, thuê chuyên gia,... Bên cạnh đó, các khoản chi về tài sản, chi nộp thuế và các khoản chi phí khác đều được quy định rõ ràng, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc quản lý và sử dụng tài sản, cũng như thực hiện nghĩa vụ tài chính của Quỹ.
Đặc biệt, Thông tư còn liệt kê danh mục các khoản chi không được hạch toán vào chi phí tại Điều 9, bao gồm: Các khoản thiệt hại đã được bồi thường, chi phạt vi phạm hành chính không thuộc trách nhiệm cá nhân, chi không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ, chi từ nguồn kinh phí khác, chi ủng hộ, và chi vượt định mức. Quy định này giúp loại bỏ những khoản chi không hợp lý, không phục vụ cho hoạt động của Quỹ, đồng thời nâng cao trách nhiệm của cá nhân, tổ chức trong việc quản lý và sử dụng kinh phí.
Nguyên Tắc Quản Lý Chi Phí: Chìa Khóa Cho Sự Hiệu Quả
Để đảm bảo tính hiệu quả và minh bạch, Thông tư yêu cầu việc ghi nhận và quản lý chi phí phải tuân thủ các nguyên tắc: Phù hợp giữa thu nhập và chi phí, đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp lệ. Quỹ có trách nhiệm xây dựng và ban hành quy chế chi tiêu nội bộ, trong đó quy định cụ thể các định mức chi phù hợp với tình hình thực tế, sau khi đã được Ban Thường vụ Hội Nông dân cùng cấp thông qua. Trường hợp chi sai, chi vượt định mức, Quỹ phải xác định rõ trách nhiệm cá nhân, tổ chức để có biện pháp xử lý, bồi hoàn theo quy định. Việc xác định chi phí cho mục đích tính thuế thu nhập doanh nghiệp cũng phải tuân thủ theo các quy định của pháp luật về thuế.
Thông tư 92/2024/TT-BTC, với những quy định chặt chẽ, minh bạch về các khoản thu, thu nhập và chi phí, đã tạo nên một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính cho Quỹ hỗ trợ nông dân. Việc phân loại rõ ràng các khoản thu, quy định cụ thể về hạch toán thu nhập, chi phí, cùng với các nguyên tắc quản lý tài chính chặt chẽ, không chỉ nâng cao trách nhiệm giải trình, mà còn giúp Quỹ sử dụng hiệu quả nguồn lực, củng cố vị thế và uy tín. Thông tư hứa hẹn sẽ là đòn bẩy, thúc đẩy Quỹ hỗ trợ nông dân hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả hơn, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, khẳng định vai trò đồng hành, hỗ trợ đắc lực cho người nông dân. Đây chính là nền tảng vững chắc để Quỹ hỗ trợ nông dân hướng tới sự phát triển bền vững trong tương lai./.
Nguyễn Anh Vũ
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật