Ngày 9/11/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 147/2024/NĐ-CP về quản lý, cung cấp và sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng, thay thế cho Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng và Nghị định số 27/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. Nghị định mới là hành lang pháp lý cho việc quản lý hoạt động của đại lý Internet, điểm truy nhập Internet công cộng và thiết lập cơ chế quản lý tên miền quốc gia ".vn", nhằm bảo vệ an ninh mạng và đảm bảo tính minh bạch trên không gian mạng.
Quy định điều kiện hoạt động của đại Lý Internet
Theo Nghị định 147/2024/NĐ-CP, để hoạt động hợp pháp, các đại lý Internet cần đáp ứng những điều kiện cơ bản sau: (i) có đăng ký kinh doanh đại lý Internet; (ii) ký hợp đồng đại lý với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ truy nhập Internet. Đặc biệt, nếu cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng, đại lý phải có biển hiệu “Điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng” với đầy đủ thông tin về tên điểm, địa chỉ, số điện thoại liên hệ, và số đăng ký kinh doanh. Việc quy định biển hiệu giúp người dùng nhận biết các điểm dịch vụ hợp pháp, đồng thời hỗ trợ cơ quan quản lý trong công tác kiểm tra, giám sát. Đây cũng là yếu tố tạo dựng niềm tin và minh bạch cho khách hàng.
Ngoài ra, Nghị định 147/2024/NĐ-CP cũng quy định cụ thể các trách nhiệm của đại lý Internet, bao gồm: (1) thiết lập hệ thống thiết bị truy cập Internet và treo biển hiệu “Đại lý Internet” với thông tin đăng ký kinh doanh theo quy định; (2) niêm yết công khai nội quy sử dụng dịch vụ, trong đó bao gồm quyền và nghĩa vụ của người dùng, tại vị trí dễ nhận biết; (3) cung cấp dịch vụ với chất lượng và mức giá đúng theo hợp đồng ký với doanh nghiệp; (4) đảm bảo không tổ chức hoặc cho phép người dùng thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật; (5) áp dụng đầy đủ các biện pháp bảo đảm an toàn và an ninh thông tin mạng; (6) tuân thủ quy định về thời gian hoạt động theo yêu cầu của cơ quan quản lý tại địa phương; và (7) phối hợp trong các hoạt động kiểm tra, giám sát, đồng thời tham gia các chương trình đào tạo, tập huấn của cơ quan hoặc doanh nghiệp tổ chức. Không chỉ vậy, trường hợp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên mạng, đại lý Internet còn có trách nhiệm của chủ điểm cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử công cộng theo quy định; không được tổ chức hoặc cho phép người sử dụng Internet sử dụng các tính năng của máy tính tại địa điểm kinh doanh của mình để thực hiện hành vi bị cấm theo quy định tại Điều 8 Luật An ninh mạng, Điều 9 Luật Viễn thông...
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có quyền đưa ra quy định về thời gian hoạt động của các đại lý Internet và điểm truy nhập Internet công cộng không cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên địa bàn quản lý.
Quản lý tên miền Quốc Gia ".vn" và hỗ trợ đăng ký tên miền
Nghị định cũng quy định rõ trách nhiệm của Bộ Thông tin và Truyền thông, thông qua Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), trong việc quản lý tên miền quốc gia ".vn" và tên miền quốc tế được sử dụng tại Việt Nam. Tất cả cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, và cá nhân tại Việt Nam đều có quyền đăng ký tên miền ".vn" và tên miền quốc tế theo quy định.
Đáng chú ý, công dân Việt Nam trong độ tuổi từ 18 đến 23 được ưu đãi khi đăng ký tên miền cấp 3 dưới ".id.vn" với các chính sách miễn, giảm lệ phí đăng ký và phí duy trì. Tương tự, doanh nghiệp và hộ kinh doanh có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh được hỗ trợ khi đăng ký tên miền cấp 3 dưới ".biz.vn" với các ưu đãi về lệ phí.
Đối với các báo điện tử, mạng xã hội, cổng thông tin điện tử của các tổ chức Đảng, Nhà nước và trang thông tin điện tử tổng hợp, Nghị định yêu cầu phải sử dụng ít nhất một tên miền quốc gia ".vn" và lưu trữ thông tin tại hệ thống máy chủ có địa chỉ IP ở Việt Nam.
Nghị định 147/2024/NĐ-CP đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc quản lý dịch vụ Internet và an ninh mạng tại Việt Nam, góp phần xây dựng một môi trường trực tuyến an toàn, minh bạch và bền vững. Quy định rõ ràng về điều kiện và trách nhiệm của đại lý Internet, cùng với cơ chế quản lý chặt chẽ tên miền quốc gia ".vn", không chỉ giúp bảo vệ người sử dụng mà còn thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế số trong nước. Việc hỗ trợ đăng ký tên miền cho các cá nhân và doanh nghiệp trẻ không chỉ khuyến khích tinh thần khởi nghiệp mà còn tạo cơ hội để mở rộng hoạt động kinh doanh, giao thương trên nền tảng số. Nghị định này phản ánh cam kết của Chính phủ trong việc phát triển hạ tầng kỹ thuật số và bảo vệ an ninh thông tin, tạo cơ sở vững chắc cho một hệ sinh thái mạng lành mạnh và tiên tiến tại Việt Nam./.
Nguyễn Anh Vũ
Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật