Đẩy mạnh và đổi mới toàn diện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp theo yêu cầu của Chính phủ tại Nghị quyết 66/NQ-CP

Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa là một trong những chính sách của Đảng, Nhà nước đã được quy định và triển khai thực hiện trong thời gian qua theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017 và nhiều văn bản khác của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (Nghị định số 55/2019/NĐ-CP ngày 24 tháng 6 năm 2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 19 tháng 01 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021 – 2025, Quyết định số 345/QĐ-TTg ngày 05 tháng 4 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp giai đoạn 2021 – 2030”). Đặc biệt, vừa qua, ngày 09/5/2024, Chính phủ đã ký Nghị quyết số 66/NQ-CP ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 10/10/2023 của Bộ Chính trị.

Nghị quyết đã nêu 08 mục tiêu cụ thể của giai đoạn từ nay đến năm 2030 và 02 mục tiêu cụ thể đến năm 2045; đồng thời đề ra 07 nhóm nhiệm vụ và giải pháp yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và các hiệp hội doanh nghiệp cần thể chế hóa và tổ chức triển khai. Trong đó Bộ Tư pháp được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai nhiệm vụ đẩy mạnh và đổi mới toàn diện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ, doanh nghiệp kinh doanh tạo tác động xã hội. Đồng thời  nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Nghị định số 55/2019/NĐ-CP ngày 24 tháng 6 năm 2019 của Chính phủ về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa nhằm đổi mới toàn diện công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; trình Chính phủ trong năm 2024.

Việc đặt ra yêu cầu nêu trên đối với công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp là hết sức cần thiết và có ý nghĩa trong bối cảnh các hoạt động sản xuất, đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp trong đó có cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa đang từng bước hồi phục và có dấu hiệu tăng trưởng trở lại sau một khoảng thời gian phải chịu tác động tiêu cực từ sự bùng phát mạnh của đại dịch Covid – 19. Hỗ trợ pháp lý thông qua việc cung cấp thông tin pháp lý, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, tư vấn pháp luật nhằm giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao hiểu biết, kỹ năng áp dụng và thực thi pháp luật, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về pháp luật liên quan đến hoạt động sản xuất, đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp, góp phần phòng ngừa, hạn chế các rủi ro pháp lý, tranh chấp doanh nghiệp. Hiện cả nước có khoảng 97% doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nhu cầu hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp theo đánh giá từ các lần khảo sát cho thấy là cần thiết. Qua một số tọa đàm do Bộ Tư pháp tổ chức thời gian gần đây thì dường như còn nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa biết đến chính sách hỗ trợ pháp lý theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Nghị định 55/2019/NĐ-CP và Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành. Theo số liệu thống kê sơ bộ từ báo cáo kết quả của các bộ, cơ quan, địa phương, việc hỗ trợ pháp lý theo Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành mặc dù đã được triển khai nhưng còn tập trung chủ yếu vào các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật. Vẫn còn tình trạng giải quyết các kiến nghị, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về pháp luật cho doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa được kịp thời, chưa đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp hiện nay cũng chưa được chú trọng đẩy mạnh…

Cùng với hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, Bộ Tư pháp còn có trách nhiệm liên quan đến công tác hoàn thiện chính sách, pháp luật, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, bình đẳng cho doanh nhân, doanh nghiệp phát triển, cống hiến. Nghị quyết yêu cầu các các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và các cơ quan liên quan tiếp tục tập trung triển khai quyết liệt, thực hiện nghiệm túc các nhiệm vụ được giao tại 09 văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (Nghị quyết số 99/NQ-CP[1] ; Nghị quyết số 139/NQ-CP[2]; Nghị quyết số 68/NQ-CP[3]; Nghị quyết số 76/NQ-CP[4]; Nghị quyết số 68/NQ-CP[5]; Nghị quyết số 131/NQ-CP[6]; Nghị quyết số 45/NQ-CP[7]; Nghị quyết số 58/NQ-CP[8]; Quyết định số 411/QĐ-TTg[9]).

Để thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ pháp lý theo yêu cầu của Nghị quyết, Bộ Tư pháp đang tích cực, tập trung nguồn lực triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm của công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp theo Chương trình hỗ trợ pháp lý liên ngành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2021 – 2025 và Đề án “nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp giai đoạn 2021 – 2030”. Hiện nay, để gắn việc hỗ trợ thông tin pháp luật cho doanh nghiệp, nâng cao kiến thức pháp luật cho doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân làm công tác pháp chế trong doanh nghiệp và công tác truyền thông chính sách, phổ biến giáo dục pháp luật, từ ngày 01/02/2024, công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa đã được chuyển giao từ Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế sang Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp[10]. Qua đó tạo cơ sở thực hiện gắn kết nhiệm vụ này với công tác truyền thông, phổ biến, giáo dục pháp luật và hoạt động của Hội đồng phối hợp PBGDPL các cấp.